O WYDAWNICTWIE

 

Maria i Józef Krzeptowscy Jasinek są autorami i wydawcami unikalnego monumentalnego dzieła, obrazującego genealogię rodów góralskich. Cykl prezentowanych poniżej książek jest wynikiem iście benedyktyńskiej, trwającej grubo ponad 30 lat pracy. Polegała ona na wstępie na żmudnym szperaniu w archiwach państwowych, kościelnych i rodowych w poszukiwaniu materiałów źródłowych oraz wywiadach z żyjącymi członkami rodów. Kolejnym, wcale nie łatwiejszym etapem było uporządkowanie i opracowanie zebranych wspomnień i dokumentów w logiczną całość.
Tak oto powstała, jedyna w Europie, wielotomowa, bogato ilustrowana, genealogia rodów włościańskich prezentująca historię zasiedlania Podhala, opartą o tablice genealogiczne rdzennych rodów góralskich, od czasów najdawniejszych po współczesność.


„Genealogia Rodu Gąsieniców” napisana została w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ub. wieku. Znalazła spore uznanie i zainteresowanie wśród Podhalan w kraju i Ameryce Północnej. Po licznych staraniach i zabiegach o wydanie drukiem owej pracy, 8 lutego 1984 r. złożono oryginał maszynopisu w Sekretariacie Wydawnictwa Literackiego w Krakowie. Kilka lat trwały „przepychanki" w tej sprawie. Pomimo przyznanych środków na wydanie Genealogii przez Ministerstwo Kultury i Sztuki, to na szczeblu Wydawnictwa wydanie dzieła zepchnięto na boczny tor, pomimo wspaniałych recenzje znanych i cenionych autorytetów z tej dziedziny nauki: prof. prof. Zbigniewa Perzanowskiego i Janusza Bieniaka. W aktach Wydawnictwa Literackiego znalazło się natomiast kilkanaście podpisów pod petycją, aby Krzeptowskim nie drukować owego „tworu”, jakoby „szkodliwego dla Kultury Podhala i Polski". Zniechęceni i załamani autorzy w trzy lata później odebrali maszynopis zrywając umowę z WL. Po prawie dziesięciu latach wznowili starania związane z wydaniem pracy. Tym razem bogatsi w doświadczenia, działając w innym klimacie politycznym i mając za sobą ludzi dobrej woli, doprowadzili do wydania własnym nakładem „Genealogii Rodu Gąsieniców w Zakopanem”.

 

Od Autorów:

 

Umiłowanie Skalnego Podhala, szacunek i przywiązanie do Ojcowizny i tradycji Rodów Podhalańskich zrodziło nasze zainteresowanie i podjęcie wysiłku wydobycia tego wszystkiego, co jeszcze ocalało w archiwach kościelnych i państwowych czy też prywatnych zbiorach, a dotyczyło rodów Skalnego Podhala. Wśród mieszkańców Zakopanego budził szacunek potężny Ród Gąsieniców. Często opisywany i wymieniany w literaturze, nie ma sobie równego, nie tylko co do liczebności, ale i uzdolnień. Na przestrzeni kilkunastu pokoleń (około czterystu lat) Ród Gąsieniców wydał liczne zastępy wybitnych twórców kultury i bohaterów Ojczyzny.
„Genealogia rodu Bachledów w Zakopanem” otwiera trzecią część Podhalańskiego Osadnictwa Rodowego. Z uwagi na obszerny materiał podzielono ją na trzy odrębne tomy.


Tom pierwszy to genealogia rodu Bachledów z Bachledówek i Krupówek z objaśnieniami i materiałem źródłowym dotyczącym polaniarskiego budownictwa, opis polan olczyskich i zakopiańskich, dokumentów hipotecznych i tablic pomocniczych. Powyższe materiały tworzą wstęp do tomów II i III, które zawierają genealogię pozostałych rodów zakopiańskich i olczyskich. Te ostatnie ukazały się w 2006 roku w dwutomowej edycji p.t. „Genealogia Rodów Zakopiańskich i Olczyskich”. Rody kościeliskie, ich tablice genealogiczne z objaśnieniami, znajdą się w kolejnym, IV tomie. Oparta na bogatym materiale archiwalnym, wsparta zwięzłymi objaśnieniami i uzupełniona obszerną dokumentacją fotograficzną genealogia rodów kościeliskich będzie zamykać cykl zatytułowany „Genealogia Rodów Polaniarskich".


Mamy nadzieję, że „Podhalańskie Osadnictwo Rodowe" pomoże nam poznać przeszłość tej ziemi i jej mieszkańców - naszych przodków. Niech będzie fundamentem szacunku i przyjaźni między rodami, a szczególnie tymi, których genealogie obejmuje nasza praca. (…)
Bogata, żywa i barwna tradycja przekazywania z pokolenia na pokolenie, a dotycząca słynnych rodów sołtysich na Skalnym Podhalu stała się głównym powodem napisania pracy zwanej „Podhalańskie Rody Sołtysie”. Nie wszystkie wioski położone w Dawnym Starostwie Nowotarskim miały sołectwa. W Bańskiej Bukowinie, Kościelisku, Maruszynie, Skrzypnem, Witowie, Zakopanem i Załucznem były wójtostwa. Starostwo Nowotarskie stanowiło Dobra Królewskie, monarchowie Rzeczypospolitej aktami królewskimi nadawali imiennie poszczególne sołectwa zasłużonym dla Ojczyzny włościanom. Tylko część owych nadań złożona jest w archiwach państwowych, większość znajduje się w zbiorach prywatnych. Księgi parafialne stanowiły główne źródło dokumentów w oparciu o które skonstruowano tablice genealogiczne poszczególnych rodów. Jedne zniszczone przez pożar (arch. parafialne w Czarnym Dunajcu pod koniec XVIII w.), inne w czasie okupacji (arch. parafialne w Nowym Targu parafia św. Katarzyny). Stąd też przytoczone tablice genealogiczne nie zawsze są pełne. Autorzy mają nadzieję, że potomkowie rodów sołtysich z chwilą otrzymania publikacji otworzą i udostępnią swoje zbiory dla wspólnej sprawy i ewentualnego uzupełnienia niniejszej pracy.


Rok 2008 to dla Wydawnictwa „Krzeptowscy” czas podjęcia nowego wyzwania. Po wyczerpaniu całego nakładu I wydania „Genealogii Rodu Gąsieniców w Zakopanem”, co nie zaspokoiło oczekiwań czytelników, nastąpiła konieczność jego reedycji w wersji poszerzonej, uzupełnionej i poprawionej. Tym razem jednak Autorzy i Wydawcy w jednej osobie postanowili wykorzystać najnowsze technologie. Publikacja ukazała się w dwóch wersjach: książkowej, „klasycznie” drukowanej oraz elektronicznej. Ta druga składa się z dwóch płyt DVD: jednej do odtworzenia w komputerze klasy PC i drugiej, do czytania której wystarcza „zwykły” odtwarzacz DVD podłączony do telewizora. Płyta I, „komputerowa”, zawiera interaktywną multimedialną prezentację, na którą składa się: część tekstowa z uwagami i objaśnieniami od Autorów; tabela nazwisk (z indywidualnymi numerami identyfikacyjnymi) wszystkich Gąsieniców (ponad 10 000 osób! udokumentowanych metrykami i wpisami w księgach parafialnych), których autorom udało się zidentyfikować i powiązać genealogicznie; w pełni interaktywny specjalistyczny program wyświetlający informacje o każdej osobie i pokazujący w czytelnej, graficznej formie rodzinne koligacje, co pozwala „wyśledzić” jej przodków i potomków (o ile istnieją) zarówno „po mieczu”, jak i „po kądzieli” oraz, podzielona na grupy głównymi przydomkami, galeria ponad 1500 fotografii. Płyta II przeznaczona jest do odtwarzania w „zwykłym” odtwarzaczu DVD i, z uwagi na możliwą jedynie „z pilota” nawigację, zawiera samą tylko, pełną, galerię zdjęć.